Op 13 augustus werd de volgende beslissing in een klein plaatsje Koscian, ten zuiden van Poznan, door de rechtbank verkondigd: ‘een boete voor het niet dragen van een mondkapje is in strijd met de Poolse Grondwet.’ Dit vonnis zou verder een basis voor andere burgers kunnen zijn om in beroep te gaan inzake de boetes die tijdens de pandemie werden opgelegd.
In april van dit jaar hield de politie een man aan, die zonder mondkapje fietste. Omdat hij volgens de politie niet aan de verplichting om een mondkapje te dragen, voldeed, wilden de politieagenten hem straffen met een boete van 500 PLN (ongeveer 120 euro). Deze burger heeft de boete niet geaccepteerd. In Polen mag de burger het aannemen van een boete weigeren zonder een valide reden aan te hoeven geven. Het is voldoende om een simpele zin uit te spreken: ‘Ik weiger de boete aan te nemen’. Het is vervolgens aan de rechter of de boete gerechtvaardigd was of niet. De rechter beslist ook over de hoogte van de boete, die lager of zelfs hoger kan zijn, wellicht wordt de boete helemaal geseponeerd. De deskundigen in Polen hebben vanaf het begin van de epidemie erop aangewezen dat er een mogelijkheid bestaat om de boetes via de rechter te laten seponeren, aangezien deze uitgevaardigd zijn op basis van wettelijke bepalingen die in strijd zijn met de Poolse Grondwet. Alleen bepalingen, die tijdens een noodtoestand uitgevaardigd zijn, zijn geldig. De Poolse regering heeft echter nooit een noodtoestand aangekondigd.
De rechter, die deze zaak leidde, verwees naar het artikel 52 van de Poolse Grondwet dat de bewegingsvrijheid garandeert. Het uitvaardigen van de boete werd ook als ongeldig verklaart wegens schending van het evenredigheidsbeginsel (art. 31). Het evenredigheidsbeginsel waakt er tegen dat de voor de belanghebbenden nadelige gevolgen van een besluit, niet onevenredig mogen zijn in verhouding tot de met het besluit te dienen doelen. Zoals verder in de verklaring van de rechter te lezen was: ‘De noodverordeningen mogen niet de basis zijn om vrijheid te beperken, dat dient wettelijk geregeld te worden’.
De wetsvoorstellen worden alleen door het parlement aangenomen of verworpen. Gezien dat het parlement tijdelijk buiten het spel werd gezet (niet alleen in Polen), hebben we te maken met de ondermijning van Trias Politica. We zijn op het punt aangekomen dat de scheiding der machten wankelt.