Zalipie (uitspraak: Zalipië) is een klein dorp in Klein-Polen, dat samen met de aangrenzende gebieden tot de warmste gebieden van Polen behoort. In dit dorp kun je de fantasierijke geschilderde boeketten en bloemen bewonderen. Deze motiefjes worden op alles geschilderd wat versierd kan worden, zoals huizen, muren, meubels, stallen, putten, hekken, hondenhokken of zelfs de lokale kerk. In dit blog vertel ik je meer over dit bijzondere dorp.
Deze bijzondere stijl van optooiing was al meer dan 100 jaar geleden in dit dorp bekend en deze traditie is tot op de dag van vandaag bewaard gebleven. Alles begon toen de lokale vrouwen een moeilijke taak hebben gekregen om, de hutjes met roetige muren en de ruimte waar het vee vroeger naast de mensen werd gehouden, schoon te houden. De jonge meisjes en vrouwen versierden destijds de muren met onregelmatige ‘vlekjes’ van zelfgemaakte verf (dat wil zeggen roet opgelost in melk). Deze methode van een simpele verfraaiing ging door tot het moment dat de houten huizen door de bakstenen huizen vervangen werden en de enorme kachels, om te koken, om brood te bakken en om op de kachel te slapen, uit de kamers verdwenen.
Begin 20e eeuw voelden de huisvrouwen zich uitgenodigd om uiting te geven aan hun artistieke creativiteit. De simpele ‘vlekjes’ veranderden in speelse en samengestelde patronen waar bloemen en wervelingen domineerden. Om te verven gebruikten zij de in melk opgeloste verfpoeder. Nu leken de muren van hun huizen op een kleurrijke weide.
Jaren gingen voorbij en het creatieve enthousiasme van het dorp Zalipie bloeide. De dorpelingen versierden niet alleen de muren, maar ook de wandtapijten, huishoudelijke apparaten, meubels en zelfs hun kleding. Dit resulteerde in het feit dat deze prachtige traditie werd overgenomen in de nabijgelegen dorpen.
De Tweede Wereldoorlog was een moeilijke periode in de Poolse geschiedenis, maar de traditie is behouden gebleven. De onderzoekers van volkskunst en zelfs toeristen raakten meer en meer geïnteresseerd.
Vandaag kun je een museum in het dorp bezoeken, opgericht dankzij de inspanningen van Felicja Curyło. Op haar initiatief werd met de bouw van het ‘Huis van de Schilders’ (‘Dom Malarek‘) begonnen, een plek waar de kunstenaars elkaar zouden ontmoeten, hun ervaringen zouden delen, een plek die zou bewijzen dat hun creatieve werk belangrijk is. In het museum werkt een team van medewerkers onder de leiding van de directeur, Wanda Chlastawa, die veel heeft gedaan om Zalipie bekend te maken en de toeristen aan te trekken. Veel van haar toepasselijke ideeën vind je in het dorp, zoals het schilderen van de parochiekerk van St. Józef in Zalipie, wat door de volkskunstenaars onder haar toezicht werd gedaan. De kerk is een plek geworden waar je niet alleen kunt bidden, maar ook kunt genieten van prachtig samengestelde motieven.
De inwoners van Zalipie zijn trots op hun kerk. Dit werk werd door de volkskunstenaars verricht tot eer van God en ten behoeve van de mensen. De ‘Zalipiaanse’ bloemen bloeien in elk seizoen van het jaar en worden bewonderd door talloze toeristen die het dorp komen bezoeken. De patronen zijn uniek, elk geschilderd boeket of patroon is het visitekaartje van de volkskunstenaar. Niemand schildert op dezelfde manier.
