Powązki is de oudste en beroemdste katholieke begraafplaats in Warschau, gesticht in 1790 en ontworpen door Dominik Merlini – de hofarchitect van de Poolse koning Stanisław August Poniatowski. Sinds de oprichting werden één miljoen mensen daar begraven, waaronder veel beroemde en vooraanstaande Polen. Hier kom je de graven tegen de befaamde Poolse schrijvers, kunstenaars, wetenschappers, politici, doktoren, ondernemers en sociaal activisten. In dit artikel presenteer ik het Poolse kerkhof Powązki in Warschau en zijn geschiedenis.
Geschiedenis
De begraafplaats werd op 4 november 1790 opgericht op een stuk kavel dat geschonken werd door de familie Szymanowski. Het werd op 20 mei 1792 in aanwezigheid van de koning geopend en bezette oorspronkelijk een oppervlakte van ongeveer 2,6 ha.
In 1792 werd de bouw van de Carolus Borromeuskerk gestart naar het ontwerp van Dominik Merlini.
In de daaropvolgende jaren werd de begraafplaats als volgt uitgebreid:
- In 1812 geschiedde de eerste uitbreiding van de begraafplaats dankzij de familie Korwin-Szymanowski.
- In 1820 verkocht Jakub Łaszczyński een groot stuk kavel waardoor de begraafplaats verder kon uitbreiden.
- Een andere vergroting van de begraafplaats vond in 1830 plaats. Er werd meer land opgekocht van de familie Łaszczyński.
- In 1837 werd de begraafplaats uitgebreid met nog eens 13 ha langs de huidige Tatarska-straat en van Powązkowska-straat naar Ostroroga-straat.
- Volgende uitbreidingen geschiedden in 1844 en 1845.
- In de jaren 1851-1852 werd de begraafplaats vergroot door het landgoed gekocht van Józefa Graffowa en Marianna Ścisłowska.
- Latere uitbreidingen van de begraafplaats in 1864, 1865 en 1871 werden uitgevoerd door de Raad van Bestuur van het Koninkrijk Polen op basis van onteigening.
De huidige oppervlakte van de begraafplaats bedraagt 43ha.
De eerste befaamde Pool die daar begraven werd, was de Nobelprijswinnaar Władysław Reymont. Ook de legendarische vliegeniers Franciszek Żwirko en Stanisław Wigura hebben daar hun eeuwige rust gevonden. Er is ook een symbolisch graf van de president van Warschau, Stefan Starzyński, vermoord door de Nazi-Duitsers in de eerste maanden van de bezetting. De ouders van Fryderyk Chopin zijn daar ook begraven.
Kunst op de begraafplaats
In Polen zijn de kerkhoven altijd bijzonder en mooi versierd. De grafstenen worden gemaakt van wit marmer, graniet, syeniet. Er wordt ook gebruikt gemaakt van brons, staal of metaal. Hiervan worden originele en decoratieve versieringen tot stand gebracht, zoals mooie hekken of kruisen. Wat de aandacht trekt, zijn de prachtige standbeelden met wijze inscripties (zie foto’s onder).
Een ander kunstbeeld op het kerkhof met een inscriptie in het Latijns: ‘Sic transit gloria mundi‘. Het betekent: ‘Zo vergaat de wereldse grootsheid’, ‘Zo vergaat ’s werelds roem’ of ‘Zo vergaat de heerlijkheid’.
Op de foto onder zie je een engel met een kruis. Dezelfde grafsteen is versierd met ijzerwerk aan de zijkanten en je ziet de grote handvaten die aan de grafsteen vastgemaakt zijn. Op het kerkhof kom je ook tegen ijzeren kruisen of ijzeren doornenkronen.
Het onderstaande kunstwerk in de vorm van een engel die een deur naar het hiernamaals opent roept veel filosofische vragen op: is het waar dat een overledene naar een andere wereld reist? Wordt de ziel een engel? Weergeeft deze prachtige ijzeren deur de dood? Is de dood ¨überhaupt een deur naar het hiernamaals? Gaat elke ziel door zo’n deur?
Het onderstaande filmpje van een reisvlogger laat nog meer kunstwerk op het kerkhof Powązki zien. Deze reisvlogger was onder de indruk van deze oude begraafplaats in Warschau.
1 november Allerheiligen
Eén van de gekoesterde Poolse tradities is een bezoek aan de begraafplaats. De Polen doen dit heel jaar door, de kerkhoven in steden en dorpen zijn altijd prachtig versierd met bloemen (chrysanten) of graflantaarns. Op 1 november gebeurt er veel meer, alle kerkhoven in Polen worden verlicht door duizenden herdenkkaarsen. Op die dag, Allerheiligen worden de overledene familieleden vereerd en herdacht volgens de katholieke traditie.
Zie de onderstaand filmpjes die ik op youtube tegenkwam over de Allerheiligen in Polen.
