Ondergrondse CO2-opslag, internationaal afgekort met CCS van carbon capture and storage, is een techniek waarmee koolstofdioxide klimaatneutraal in ondergrondse reservoirs opgeslagen kan worden. Hierdoor komt dit broeikasgas dat uit de verbranding van de koolwaterstoffen ontstaat niet in de atmosfeer terechtkomt. In augustus heeft het Poolse parlement een nieuwe wet in een flitsend tempo aangenomen. Wat houdt deze wet in? En wat betekent hij voor de Poolse burgers?

Wat is opvang en opslag van koolstofdioxide?

Koolstofdioxide (CO2) is een broeikasgas dat van nature in de atmosfeer voorkomt. Menselijke activiteiten, zoals het verbranden van fossiele brandstoffen en andere processen, verhogen zijn concentratie in de atmosfeer. CO2 wordt uitgestoten wanneer brandstof in grote elektriciteitscentrales, in motorvoertuigen of verwarmingssystemen wordt verbrand. Het kan ook uitgestoten worden door het verbranden van bossen of door andere industriële processen, bijvoorbeeld bij de ontginning en bewerking van grondstoffen. De uitstoting van CO2 door het menselijke toedoen wordt in verband gehouden met de globale verwarming van de aarde.

Toen ik op school zat, werd koolstofdioxide als een belangrijk gas beschouwd omdat het noodzakelijk is bij het cruciale proces in de natuur, namelijk fotosynthese. Zonder CO2 groeit er niks. Ik wil het hierbij laten. Verder kan ik het wetenschappelijke werk van Marcel Crok aanbevelen.

Het procédé van de ondergrondse CO2-opslag omvat vier belangrijke stappen:

  1. Het opvangen van CO2 aan de bron door het af te scheiden van andere gassen afkomstig van verschillende industriële processen.
  2. Het comprimeren van CO2 tot een druk tussen 1.500 en 2.200 psi, zodat vloeibaar is.
  3. Het transport van CO2 via pijpleidingen of schepen.
  4. Het opslaan van CO2 in ondergrondse geologische lagen.

Wat zijn de gevaren de ondergrondse CO2-opslag?

We weten niks over de langdurige opslag van CO2 onder de grond. Door het comprimeren van CO2 onder een hoge druk krijg je een vloeibare vorm van het gas dat vervolgens onder de grond zal uiteenzetten zodat het weer tot zijn oorspronkelijke vorm terugkomt. Hiermee verstoor je het ondergrondse balans. Zo begrijp ik het uit de literatuur die ik heb doorgenomen. Bovendien heb je de volgende risico’s:

  1. Het weglekken van CO2 uit de opslagplaatsen houdt grote klimaatrisico’s in, voor mensen, ecosystemen en het ondergrondse water. In het geval van CO2-lekken zou dit zich met weter mengen en CO2 lost dan in water op tot vorming van koolzuur. Volgens de evenwichtsreactie: CO2+H20–>H2CO3. Koolzuur H2CO3 kan bovendien de grond verzuren wat grote gevolgen zou kunnen hebben voor de landbouw, fruitteelt en veeteelt.
  2. Koolzuur H2CO3 valt in de categorie gevaarlijke stoffen, daarom moeten de pijpleidingen bestand zijn tegen een hoge druk.
  3. CO2 kan in vloeibare vorm vervoerd worden met schepen. Dat is een proces dat vergelijkbaar is met het vervoeren van vloeibaar petroleumgas (LPG). Er zijn tallozen voorbeelden van olierampen op zeeën en oceanen die grote gevolgen hebben voor de natuur en ongeziene natuurrampen kunnen veroorzaken. De volgende evenwichtsreactie geldt hier ook CO2+H20–>H2CO3. En daarmee zou de verlaging van de pH-waarde een grote impact op de oceaanecosystemen hebben.

Daarnaast zet ik hier de volgende vraagtekens bij: wat is precies de kostprijs van CO2-opvang, van het transport van CO2 en van de geologische opslag van CO2?

De huidige kaart van de ondergrondse waterbronnen

En ter vergelijken een kaart met de gebieden in welke CO2 opslag mogelijk in de toekomst plaatsvindt.

In deze gebieden is de CO2 opslag mogelijk

Samenvatting van de nieuwe wet nr 3238

Deze wet wordt ook in de Poolse onafhankelijke media een onteigeningsproject genoemd. De anti-Poolse regering heeft in een snel tempo een wet doorgedrukt die dus mogelijk maakt om Polen van hun eigendommen zonder een financiële compensatie te onteigenen. Het gaat om landbouwgrond in de buurt van de winningsgebieden en de ondergrondse CO2-opslag. We hebben het hier over twee derde van Polen.

Opmerkelijk is dat het niet gespecificeerd worden over welke natuurlijke voorraden het kan gaan. Het betreft wellicht schaliegas, maar het kan ook kwartszand, zout of zand betreffen. Daarnaast vinder er ook een centralisatie van de beslissingsvorming plaats. De lokale gemeente heeft niks meer over hun winningsgebieden te zeggen wat tot nu toe wel het geval was.

De beslissing wordt door één persoon (de landelijke geoloog) genomen. Deze persoon is dan ook verantwoordelijk in het proces van het verlenen van de vergunningen. In het geval dat de lokale autoriteiten niet aangeven welke natuurlijke voorraden zich in hun regio bevinden, worden er hoge boetes opgelegd. De vergunningen hebben een definitieve rechtshandeling. De eigenaren die van hun land onteigend zijn, hebben geen mogelijkheid om in beroep te gaan.