Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Marianne geboren in 1810 in Berlijn, was de jongste dochter van koning Willem I der Nederlanden. Op 18-jarige leeftijd verloofde zij zich met Gustaaf van Holstein-Gottorp, een zoon van de voormalige koning van Zweden, maar onder politieke druk moest de verloving verbroken worden. Een huwelijk met Albert van Pruisen leek nuttiger geacht, dus trouwde ze met hem in 1830. In 1838 liet Prinses Marianna in het Silezische Kamenz een paleis voor haar gezin bouwen. Wij hebben haar paleis in Kamieniec Ząbkowicki, zo heet het plaatsje in het Pools, bezocht.
We bezochten het paleis tijdens ons uitstapje naar het Keramiek Festival in Bolesławiec. De rondleiding werd door een Poolse gids begeleid. Ik heb hier en daar voor mijn familie vertaald. Daarna heb ik het verhaal van de Nederlandse prinses Marianna in dit blog opgeschreven.
Marianne van Oranje-Nassau, prinses der Nederlanden, de dochter van koning Willem I der Nederlanden en zijn eerste vrouw – prinses Frederica Louisa Wilhelmina van Pruisen, bezocht in 1838 voor het eerst het plaatsje Kamieniec Ząbkowicki, die ze later van haar moeder erfde en toentertijd Pruisen toebehoorde (de contreien van de huidige woiwodschap van Neder-Silezië bevonden zich destijds onder het bewind van Pruisen als gevolg van de Drie Delingen van Polen). Nadat ze Silezische Kamenz erfde, besloot ze om daar een paleis voor haar en haar gezin te laten bouwen. Nog in hetzelfde jaar bereidde architect Karl Friedriech Schinkel een project voor de prinses voor.
In 1839 ging het project van start. Marianne was ook nog eens schathemeltje rijk dus niets was onmogelijk of te duur. Dus het werd een paleis van maar liefst 27.000 m2, volledig van bakstenen gebouwd die in een Berlijnse fabrieken een paar keer gebakken werden. Bovendien was het paleis voorzien van 4 torens, 102 kamers en een enorm terras van 800 m2. Aan de voorzijde werden terrastuinen aangelegd in renaissancestijl. Dit alles werd omgeven door een enorm park in Engelse stijl met een oorspronkelijke oppervlakte van 220 hectare (tegenwoordig beslaat het park 160 hectare). Er waren 27 fonteinen in het paleis en park, die verlicht en verbonden waren. Het water stroomde van de ene fontein naar de andere en de volledige circulatie van het water duurde ongeveer 40 minuten. De tuinen werden door Peter Joseph Lenné ontworpen, op zijn naam staat ook het wereldberoemde Sanssouci Park in Potsdam. Kortom, Marianne van Oranje-Nassau wist heel goed wat ze wilde.
Marianne van Oranje-Nassau wist heel goed wat ze wilde en liet een prachtig paleis bouwen.
De bouw van het paleis duurde echter langer dan verwacht als gevolg van de echtscheiding tussen Marianne en Albrecht. Rondom de echtscheiding hing een sfeer van een schandaal, omdat Marianne een affaire met haar koetsier Johannes van Rossum had. Marianne werd gestraft voor haar ontrouw. Ze mocht haar paleis niet meer via de voordeur intreden en het was haar verboden om langer dan 24 uur op het gebied van Pruisen te verblijven, met de verplichte melding op het politiebureau bij elke ingang en uitgang van Pruisen. Marianne was een trotse vrouw en hield zich sterk. Ze liet een klein trappetje voor haar bij één van de torens aan de voorzijde neerzetten zodat ze alsnog via de voorkant haar paleis naar binnen kon.
De bouw van het paleis duurde 33 jaar. De totale kosten bedroegen 971.692 daalders, dat is nu ongeveer gelijk aan drie ton goud.
Het leven was niet makkelijk voor de Nederlandse prinses. De band met haar familie had geleden onder haar echtscheiding en haar relatie met Johannes van Rossum, en ze had vier van haar zes kinderen moeten begraven. Ook haar buitenechtelijk zoon Johannes Willem, die naar zijn vader genoemd werd, stierf op een jonge leeftijd. Marianne van Oranje-Nassau stierf in 1883 en werd naast haar grote liefde, Johannes, op het kerkhof in Erbach begraven . Bij haar uitvaart waren haar zoon Albrecht, dochter Alexandrine en haar kleinkinderen aanwezig.
De familie van Marianne van Oranje moesten hun paleis in 1945 verlaten vanwege het naderende Rode Leger. Het paleis werd door de Sovjets bezet. Alles wat waardevol was, werd afgevoerd en paste in maar liefst 15 treinwagons. De rest werd verwoest of verbrand. Het Sovjetleger, op zoek naar kostbare dingen, ontheiligde zelfs het familiemausoleum in het paleispark, de kisten werden eruit gehaald en geplunderd. Na het vertrek van het Rode Leger vonden de inwoners van het dorp de ontheiligde lijken van de voormalige eigenaren van het paleis. Ze werden door de dorpsinwoners herbegraven.
Op dit moment is het paleis het eigendom van de gemeente en er wordt hard aan gewerkt om de oude glorie van het paleis te herstellen.
