In heel Polen, ongeacht de regio, word er in elk huis kerst gevierd. Deze feestdagen zijn voorgoed omhelsd in de Poolse traditie. Toen ik klein was, nam het hele gezien deel aan de voorbereidingen van de kerstviering. Iedereen hield zich bezig met schoonmaken, boodschappen doen of met het voorbereiden van gerechten. De kerstavond is in bijzonder belangrijk in de Poolse tradities want op deze avond is Jezus geboren (zo wordt het in ieder geval aangenomen). En de kerst in Polen wordt op de volgende manier gevierd.
Voorbereiding van twaalf gerechten
Traditioneel moeten er twaalf gerechten op de tafel staan tijdens de kerstavond. Waar komt dit nummer vandaan? Dit symboliseert natuurlijk de twaalf apostelen. Elke streek heeft zijn eigen culinaire specialiteiten. Het is ook belangrijk om hier aan toe te voegen dat de gerechten op de kerstavond geen vlees bevatten, ongeacht de regio. Er wordt dus vegetarisch gegeten. Of je vindt visgerechten op tafel, zoals haring, kabeljauw of karper.
De lijst van de traditionele Poolse gerechten, hoe ik het thuis geleerd heb, is als volgt:
- Bigos – tijdens de kerstavond wordt de vegetarische versie van de Poolse zuurkoolstamppot met worst en vlees gegeten.
- Pierogi – de Poolse dumplings gevuld met paddestoelen of zuurkoolstamppot.
- Gemarineerde haring
- Gebakken vis (meestal karper of kabeljauw)
- Vis in Griekse stijl
- Bietensoep met dumplings
- Paddenstoelensoep
- Noedels met maanzaadjes
- Maanzaadcake
- Poolse traditionele cheesecake
- Sap met gedroogd fruit
- Keks
Er is nog keuze van andere bekende gerechten, zoals huzarensalade, vis in gelei, piernik (gemberbrood), gevulde koolrolletjes in tomatensaus of appeltaart.
Hooi onder het kerstavondtafelkleed
Een andere Poolse traditie is het leggen van hooi onder het tafelkleed tijdens de kerstavond. Het symboliseert de stal in Bethlehem, de geboorteplaats van Jezus. Bovendien was het tafelkleed vroeg altijd wit. Dit is een symbool van de zuiverheid van Maria. Dit is nog steeds in gebruik in veel huizen.
Extra bord en bestek op de tafel
Een extra plaats aan de tafel met bord en bestek is ook een belangrijke traditie. Je houdt een plekje vrij aan tafel voor een onverwachte gast.
Eerste ster aan de hemel
Zodra de eerste ster aan de hemel verschijnt, mag je beginnen met de viering van de kerstavond. Voor dat je begint met eten, deel je de kersthostie met elkaar (zie onder). Op de eerste ster wachten symboliseert de Bethlehem ster, die de drie wijzen naar Jezus leidde.
Delen van kersthostie
Dit is een heel bijzondere traditie. Je breekt een klein stukje van de kersthostie (tevens heilige wafel genoemd (zie foto bij dit artikel) en wenst elkaar veel gezondheid. Het is ook een symbool van verzoening en vergeving.
Zalig kerstfeest!
