Volgens de traditie bakken en eten de Polen heel veel oliebollen op de laatste donderdag vóór de vastentijd (veertigdagentijd). Afgelopen week was ik in Polen en de traditie van de Vette Donderdag werd de afgelopen donderdag gevierd (20.02.2020). Het is werkelijk een traditie, die in Polen gekoesterd wordt. Mensen bestellen oliebollen het liefst van tevoren en evengoed moet je bij sommige patisserieën twee uur in de rij staan om je bestelling op te halen. Op de radio hoor je de luisteraars vertellen dat ze alleen al in de ochtend drie oliebollen hebben opgegeten en dat ze van plan zijn om deze dag zeker nog tien op te eten! Maar waar komt deze traditie vandaan?
Dit feest heeft een katholieke achtergrond
Vette donderdag, in de christelijke kalender, is de laatste donderdag vóór de vastentijd, precies 52 dagen voor Pasen. Het is een traditie ook bekend als de Slavische carnaval. In Polen en in de katholieke delen van andere landen is volgens de traditie vraatzucht op deze dag toegestaan. Houd er rekening meer dat vraatzucht één van de zeven hoodfzonden is. Aangezien de datum van de Vette Donderdag afhankelijk is van de datum van Pasen, valt deze feestdag elk jar op een andere datum. Deze dag kan tussen 29 januari en 4 maart vallen. De volgende donderdag is de donderdag na Aswoensdag en behoort tot de periode van de vastentijd, waarin christenen om religieuze redenen, als voorbereiding op Pasen, moeten zich onthouden van het nemen van bepaald voedsel.
Wat zegt de legende?
De Vette Donderdag heette ooit Comber Donderdag. Tenminste, dit is wat het ontstaan van deze traditie en de feestdag kan verklaren. De naam Comber donderdag heeft zijn naam ontleend aan Combra – de burgemeester van Krakau die in de 17e eeuw leefde. Hij werd niet bepaald gelieft onder de burgers van Krakau. De verkopers op de markt werden door hem lastig gevallen en kregen hoge boetes voor een klein wangedrag. Hij was naar verluidt streng en zelfs oneerlijk. De legende zegt dat deze slechte burgemeester op een donderdag is overleden. Toen het nieuws over zijn dood zich door de stad verspreidde, begonnen handelaren luid feest te vieren. Vanaf toen heette deze dag Comber Donderdag in Krakau.
Vooral (niet) veel oliebollen eten
Veel oliebollen eten heeft natuurlijk zijn donkere kanten. Een gemiddelde oliebol, afhankelijk van de vulling, weegt 80g bevat ongeveer 300 kilocalorieën. Gezien dat Polen elk jaar gemiddeld 7 duizend ton aan oliebollen eten, levert die gemiddeld meer dan 5 oliebollen per bewoner (voor het gemak van de calculatie inclusief mannen, vrouwen en kinderen). Het verbranden van deze hoeveelheid van calorieën kan een echte uitdaging opleveren: om het calorische equivalent van één oliebol te verbranden moet je bijvoorbeeld: een half uur rennen met een snelheid van 11 km / u, één uur kajakken of muren voor 2 uur lang schilderen. Je kunt ook 1 uur en 45 min dansen, 25 minuten squashen, 1 uur 25 min opruimen.
Nog even over de vulling in de oliebollen… je hebt oliebollen met slagroom, advocaat, pudding en verschillende soorten jam. De jam van rozenbottel is de meest populaire vulling (ook op de foto). Daaroverheen krijg je poedersuiker, glazuur of soms chocola.
Schroom niet als je in Polen bent, en geniet van deze Poolse traditie. In 2021 valt deze dag op 11 februari, in 2022 op 24 februari. Ik heb twee oliebollen genomen, onder het gemiddelde dus. En als je op een donderdag in februari een lange rij voor een patisserie ziet, dan weet je waarvoor.
